CoQ10 | Koenzym Q10

Koenzym Q10 to substancja naturalnie występująca w organizmach żywych, w tym także w organizmie człowieka. Jego główną funkcją jest udział w mitochondrialnym transporcie elektronów wzdłuż łańcucha oddechowego. Ponadto jest to bardzo silny antyoksydant rozpuszczalny w tłuszczach, który neutralizuje wolne rodniki, przeciwdziała utlenianiu białek i lipidów, a także uszkodzeniom DNA. Rola koenzymu polega również na regeneracji oraz wzmacnianiu działania innego bardzo silnego związku o właściwościach przeciwutleniających, którym jest α-tokoferol.

Podstawowe korzyści stosowania Q10

profilaktyka chorób neurodegeneracyjnych

→ regulacja ciśnienia krwi

→ przeciwdziałanie oksydacji cholesterolu

→ wzmocnienie odporności

→ zwiększenie wydolności fizycznej

→ regulacja ciśnienia krwi

→ przeciwdziałanie oksydacji cholesterolu

→ wzmocnienie odporności

→ zwiększenie wydolności fizycznej

Układ krwionośny

Badania przeprowadzone w celu poznania właściwości koenzymu Q10 opierały się głównie na określeniu jego roli w leczeniu chorób serca (niewydolność, nadciśnienie, choroba niedokrwienna czy dusznica bolesna). W przypadku każdego z tych schorzeń u pacjentów obserwowany jest znaczny niedobór CoQ10 zarówno we krwi, jak i w mięśniu sercowym. O zależności pomiędzy rozwojem chorób układu krążenia a deficytem koenzymu w swoich pracach wspomniał po raz pierwszy amerykański uczony dr Karl Folkers. Udowodnił on, że suplementacja CoQ10 w przypadku powyższych dolegliwości znacząco poprawia stan zdrowia pacjentów i polepsza jakość ich życia.

Niewydolność serca

Na łamach European Journal of Heart Failure ukazała się publikacja, w której uwzględniono wyniki badań nad koenzymem Q10. Próba kliniczna trwała 10 lat, w czasie tym odnotowano znaczną poprawę stanu zdrowia pacjentów cierpiących z powodu niewydolności serca, a także redukcję częstotliwości ich hospitalizacji. Ubichinon jest substancją niezbędna do produkcji energii, a jego niedobór wiąże się często z rozwojem niewydolności krążeniowej, gdyż serce nie jest wówczas w stanie prawidłowo funkcjonować. Przeprowadzone badania pokazały jednak, że suplementacja CoQ10 doskonale uzupełnia rezerwę tej substancji w organizmie oraz pozwala na produkcję energii w wystarczającej ilości, a tym samym usprawnia pracę mięśnia sercowego. Ponadto ogranicza ryzyko uszkodzeń innych tkanek i narządów, a także przedwczesnej śmierci, do których może dojść w następstwie niewydolności serca.

Choroba niedokrwienna serca

Choroba ta pojawia się częściej u osób w podeszłym wieku, u których zazwyczaj odnotowuje się zmniejszoną produkcję koenzymu Q10. W przebiegu tego schorzenia obserwuje się zaburzoną równowagę pomiędzy zapotrzebowaniem na tlen a jego ilością dostarczaną do serca. Nieprawidłowość ta wynika z faktu, iż w następstwie odkładania złego cholesterolu w ścianach naczyń krwionośnych dochodzi do zwężenia ich światła, co z kolei wiąże się ze zmniejszeniem ilości transportowanej do narządu krwi i tlenu. Skutkiem tego jest trwałe bądź przejściowe upośledzenie funkcji komórek budujących serce, a także ich obumieranie, co w końcowym stadium może powodować zawał. Poważną konsekwencją niedokrwienia mięśnia sercowego jest także wzmożona produkcja wolnych rodników, których działanie wpływa niekorzystnie na komórki tego narządu. Terapia polegająca na suplementacji CoQ10 przynosi rewelacyjne rezultaty, gdyż substancja ta z jednej strony poprawia krążenie krwi w naczyniach wieńcowych, z drugiej natomiast eliminuje wolne rodniki.

Nadciśnienie tętnicze

Udowodniono, że koenzym Q10 odgrywa kluczową rolę w regulacji ciśnienia krwi. Badania w tym zakresie przeprowadzono zarówno przy udziale zwierząt, jak i ludzi, w warunkach klinicznych. Uzyskane wyniki pokazują, że CoQ10 rzeczywiście obniża ciśnienie krwi. Efekt tego działania zaobserwowano jednak tylko w przypadku pacjentów ze zdiagnozowanym nadciśnieniem. Nie odnotowano natomiast żadnego wpływu koenzymu na ciśnienie osób zdrowych. Ponadto wykazano, że niedobór ubichinonu sprzyja zwiększeniu poziomu sodu w stosunku do stężenia potasu. Taka zmiana także skutkuje wzrostem ciśnienia. Terapia z zastosowaniem CoQ10 prowadzi do zmniejszenia ilości sodu, co znacząco redukuje ciśnienie tętnicze krwi.

Miażdżyca

Do rozwoju miażdżycy w dużej mierze przyczyniają się wolne rodniki. Ich obecność sprzyja utlenianiu szkodliwej frakcję cholesterolu, czyli LDL. W następstwie oksydacji jego cząsteczki odkładane są na wewnętrznych ścianach naczyń krwionośnych i zmniejszają światło tętnic. Profilaktyka miażdżycy opiera się więc na stosowaniu antyutleniaczy, których efektem działania jest eliminacja wolnych rodników. Antyoksydanty nie dopuszczają tym samym do reakcji wolnych rodników ze składnikami błon komórkowych i lipidami obecnymi w osoczu. Udowodniono, że w przeciwdziałaniu chorobie skuteczny jest koenzym Q10 i jego wysoki potencjał przeciwutleniający.

Układ odpornościowy

Grupa badawcza prowadzona przez profesora Anellie Brauner w Szwecji udowodniła korzystny wpływ koenzymu Q10 na wzmocnienie odporności organizmu. Według wyników uzyskanych z przeprowadzonych przez nich badań wynika jasno, że CoQ10 zwiększa aktywność komórek NK, czyli naturalnych zabójców (ang. Natural Killers). Jest to grupa najważniejszych struktur układu immunologicznego, które odpowiadają za zjawisko naturalnej cytotoksyczności. Te białe krwinki w kontakcie z komórkami nowotworowymi bądź zarażonymi czynnikami patogennymi, indukują ich apoptozę. Brauner i współpracownicy przekonują, że koenzym normalizuje i usprawnia funkcjonowanie receptorów komórek NK, a tym samym indukuje wzrost ich stężenia i aktywności.

Wyniki kolejnych badań sugerują również, że suplementacja koenzymu Q10 skutkuje zwiększeniem ilości makrofagów. Są to jedne z podstawowych komórek żernych, które jako pierwsze docierają w miejsce inwazji patogenu i stymulują odpowiedź immunologiczną.

Profilaktyka i terapia antynowotworowa

Z przeprowadzonych badań wynika, że pacjenci cierpiący z powodu choroby nowotworowej mają zazwyczaj niski poziom koenzymu Q10 (w porównaniu do osób zdrowych). Pomimo tego, że suplementacja CoQ10 nie jest w stanie wyleczyć raka, to znacząco poprawia skuteczność stosowanych w tym celu środków. Ponadto poprzez wzmocnienie odporności wpływa korzystnie na szybszy powrót do zdrowia i wspomaga chemioterapię.

Układ nerwowy

Wykazano, że w związku z silnym potencjałem antyoksydacyjnym CoQ10 może być z powodzeniem stosowany w profilaktyce chorób neurodegeneracyjnych. Jedną z najpoważniejszych przyczyn ich powstawania jest działalność wolnych rodników na struktury mózgowe, w wyniku czego dochodzi do ich uszkodzeń. Koenzym jest w stanie neutralizować te reaktywne cząsteczki, a tym samym skutecznie przeciwdziałać schorzeniom, takim jak np. choroba Alzheimera czy Parkinsona. Zależność pomiędzy zmniejszonym stężeniem ubichinonu a rozwojem chorób ośrodkowego układu nerwowego udowodniono w próbach klinicznych przeprowadzonych przez grupę badawczą Uniwersytetu Cornell. Uzyskane wyniki pokazują, że obniżony poziom CoQ10 wiąże się z zaburzeniami funkcji poznawczych. Suplementacja może więc także być stosowana w celu poprawy funkcji kognitywnych, a tym samym i komfortu życia pacjentów.

Wydolność fizyczna

Udowodniono, że spadek stężenia koenzymu Q10 często przekłada się na chroniczne uczucie zmęczenia. Wynika to z faktu, że związek ten uczestniczy w procesie powstawania energii (ATP) w mitochondriach, a tym samym jego zrównoważona aktywność jest niezbędna dla stałego zasilania organizmu. Zwiększona energia jest także następstwem usprawnienia przez CoQ10 transportu krwi, w efekcie czego każda komórka jest znacznie lepiej dotleniona. Przy dostatecznej podaży tlenu oraz energii, obserwuje się wzrost wytrzymałości, w efekcie czego możliwe jest wykonanie nawet najbardziej wymagającego treningu.

Skóra

Wykazano, że suplementacja koenzymu Q10 jest znakomitą formą terapii redukującej zmarszczki. Według badań przeprowadzonych w 2004 roku przez Functional Food Research Labs i H&BC Research Labs, wyniki których opublikowano na łamach magazynu “Food Style”, codzienne przyjmowanie 60 mg CoQ10 w zaledwie dwa tygodnie może skutkować 33% zmniejszeniem powierzchni zmarszczek, 38% redukcją ich objętości i 7% spłyceniem.

Dodatkowo uczony z zakresu dermatologii, dr Perricone, w swojej książce pt. “The Wrinkles Cure” przekonuje że koenzym Q10 wpływa korzystnie na skórę, przedłużając jej młody wygląd, także od wewnątrz. Wraz z wiekiem ilość produkowanego w organizmie koenzymu znacznie się zmniejsza. Skutkiem tego jest zazwyczaj upośledzenie syntezy kolagenu i elastyny, czyli białek odpowiedzialnych za jędrność i elastyczność skóry. Niedobór tych substancji znacząco przyspiesza także proces powstawania zmarszczek. Suplementując CoQ10 można nasilić syntezę białek, a tym samym poprawić kondycję skóry.

Choroby przyzębia

U 60-90% pacjentów ze zdiagnozowaną parodontopatią odnotowano jednocześnie obniżone stężenie CoQ10 we krwi. W celu ustalenia profilu skuteczności suplementacji koenzymu w leczeniu tych chorób przeprowadzono badanie, w którym ochotnikom podawano 2 razy dziennie 25 mg ubichinonu. Po upływie 3 tygodni zaobserwowano znaczącą poprawę stanu dziąseł w grupie badanych osób. Pozytywne wyniki uzyskano także w przypadku, gdy CoQ10 podawano miejscowo, bezpośrednio do kieszonek przyzębnych przez okres 6 tygodni. Po tym czasie odnotowano mniejszą częstotliwość krwawień dziąseł, redukcję poziomu bakterii, a także spłycenie tych kieszonek.

Dawkowanie

Standardowa dzienna dawka CoQ10 wynosi od 30 do 100 mg. Ilość tę można rozdzielić na dwie porcje i przyjmować w ciągu dnia. Ze względu na to, że związek ten jest lipofilowy, czyli rozpuszczalny w tłuszczach, w celu zwiększenia bioprzyswajalności, dobrze jest przyjmować go w trakcie posiłków bądź bezpośrednio po nich.

Przeciwwskazania i skutki uboczne

W większości przypadków stosowania CoQ10 w zalecanej dawce i postaci nie wiąże się z negatywnymi skutkami ubocznymi, gdyż jest to substancja dobrze tolerowana. Bardzo rzadko jednak mogą pojawić się takie niepożądane efekty jak: łagodny rozstrój żołądka, brak apetytu, nudności i wymioty, biegunka, a czasami także zmiany alergiczne na skórze. Zazwyczaj dolegliwości te ustępują po odstawieniu preparatu. Można je także złagodzić poprzez rozbicie dziennej dawki na kilka mniejszych porcji.

Ostrożność w przypadku suplementacji koenzymu Q10 powinny zachować kobiety w ciąży i karmiące piersią, gdyż nie wykazano jednoznacznie bezpieczeństwa stosowania substancji w tych przypadkach. Osoby poddawane chemioterapii powinny przed zastosowaniem CoQ10 skonsultować się z lekarzem. Porady specjalisty powinni zaczerpnąć także pacjenci z nadciśnieniem, którzy przyjmują leki obniżające ciśnienie, gdyż koenzym Q10 może nasilać ich działanie. Nie powinno się ponadto łączyć suplementacji koenzymem z przyjmowaniem leków przeciwzakrzepowych, gdyż działanie ich obu znosi się wzajemnie.

Źródło i autor: https://neuroexpert.org/wiki/koenzym-q10/

Bibliografia:

https://examine.com/supplements/coenzyme-q10/
Yuan Y, Tian Y, Yue T., Improvement of coenzyme Q10 production: mutagenesis induced by high hydrostatic pressure treatment and optimization of fermentation conditions. J Biomed Biotechnol., 2012
Pravst I, Zmitek K, Zmitek J., Coenzyme Q10 contents in foods and fortification strategies. Crit Rev Food Sci Nutr., 2010
Kamei M, et al., The distribution and content of ubiquinone in foods. Int. J Vitam Nutr Res.,1986
Weber C, Bysted A, Hølmer G Coenzyme Q10 in the diet–daily intake and relative bioavailability. Mol Aspects Med., 1997
Bhagavan HN, Chopra RK., Coenzyme Q10: absorption, tissue uptake, metabolism and pharmacokinetics. Free Radic Res., 2006
Nohl H, Gille L, Staniek K., The biochemical, pathophysiological, and medical aspects of ubiquinone function. Ann N Y Acad Sci. , 1998
Mancuso M, et al., Coenzyme Q10 in neuromuscular and neurodegenerative disorders. Curr Drug Targets. , 2010
Bentinger M, Tekle M, Dallner G., Coenzyme Q–biosynthesis and functions. Biochem Biophys Res Commun., 2010