Jelito drażliwe(IBS)-czym jest?Jakie są przyczyny oraz sposoby leczenia

Zespół jelita drażliwego (IBS) był kiedyś rzadkim schorzeniem jelit, jednak dziś jest to bardzo popularna ,,choroba’’ osiągająca 10-20% populacji Stanów Zjednoczonych i jest najczęstszą przyczyną wizyt w gabinecie u gastrologa.Również w Polsce z roku na rok przybywa chorych.

Spis treści:

1. Czym jest zespół jelita drażliwego?
2. Objawy jelita drażliwego
3. Przyczyny IBS
4. Jakie badania diagnostyczne warto wykonać?
5. Ogólne zalecenia dietetyczne przy IBS
6. Wsparcie ziołowe przy IBS
7. Maślan sodu
8. ProbioBALANCE, Probiotyk IBS Balance- wsparcie w jelicie drażliwym
9. Enzymy trawienne
10. Iberogast ^®  — bezpieczny i skuteczny standard w leczeniu zaburzeń czynnościowych przewodu pokarmowego
11. Olejek miętowy w leczeniu zespołu jelita drażliwego
12. Aloes na jelito drażliwe
13. Karczoch pomocny przy IBS
14. Kurkuma i wpływ na jelito drażliwe
15. Dziurawiec poprawia komfort psychiczny osób z IBS
16. Babka płesznik pomocna w postaci zaparciowej jelita drażliwego
17. IBS na tle nerwowym, jak sobie radzić?

1.Czym jest zespół jelita drażliwego?

Zespół jelita drażliwego, zespół jelita nadwrażliwego (łąc. colon irritabile;ang. irritable bowel syndrome, IBS) – przewlekła (trwająca co najmniej trzy miesiące) idiopatyczna choroba przewodu pokarmowego o charakterze czynnościowym charakteryzująca się bólami brzucha i zaburzeniami rytmu wypróżnień, nieuwarunkowana zmianami organicznymi lub biochemicznymi.

2.Objawy jelita drażliwego

• zaparcia      
• bóle głowy
• biegunki      
• zmęczenie
• śluz w kale,   
• nietolerancja niektórych produktów
• wzdęcia      
• burczenie i bulgotanie w brzuchu
• nudności     
• przygnębienie lub depresja
• niepokój
• uczucie pełności podczas jedzenia
• bolesne miesiączki
• bezsenność

3.Przyczyny IBS

• brak umiejętności radzenia sobie ze stresem
• zespół rozrostu bakteryjnego jelita cienkiego (SIBO)
• alergie i nietolerancje pokarmowe
• dieta obfitująca w żywność przetworzoną z dużą ilością cukru i ubogą w błonnik
• infekcje bakteryjne,grzybicze lub pasożytnicze

4.Jakie badania diagnostyczne warto wykonać?

Podstawowymi badaniami, które służą wykluczeniu innych chorób, są morfologia krwi, stężenie CRP w surowicy lub w przypadku biegunki – kalprotektyna w kale, rutynowe badania biochemiczne krwi poziom stężenia TSH, gdy istnieje podejrzenie chorób tarczycy.Kluczowym badaniem będzie kolonoskopia z wycinkami oraz gastroskopia .Można pokusić się o badanie kału pod kątem pasożytów i grzybów oraz testy na alergie pokarmowe.Ważnym badaniem jest również test wodorowo-metanowy na wykluczenie SIBO.Jeśli wszystko wychodzi prawidłowo można w dużym stopniu podejrzewać jelito drażliwe.

5.Ogólne zalecenia dietetyczne przy IBS

Odpowiednia dieta, szczególnie dieta FODMAP oraz bogata w rozpuszczalny błonnik może pomóc przy IBS. Dieta bogata w rozpuszczalny błonnik zmniejsza ogólne objawy IBS oraz bóle brzucha, szczególnie przy łagodniejszych formach IBS oraz IBS z biegunką, przy czym błonnik nierozpuszczalny jest nieskuteczny.

Dieta FODMAP ogranicza produkty, które zawierają ciężkostrawne węglowodany oraz inne substancje, mogące wpływać na objawy chorób przewodu pokarmowego, np. laktozę, gluten lub fruktozę. Dieta ta skutecznie zmniejsza ogólne objawy IBS oraz bóle brzucha u niektórych pacjentów, przy czym dalszych badań wymaga ocena jej bezpieczeństwa przy dłuższym czasie stosowania.

Brytyjskie stowarzyszenie dietetyczne opublikowało przewodnik dietetycznego zarządzania objawami choroby dla dorosłych, którego główne zalecenia brzmią następująco:

1. Styl życia i zdrowa dieta:
   • Alkohol – unikać nadmiernego spożycia alkoholu i spożywać nie więcej, niż dopuszczalne ilości, dwa drinki dziennie pięć razy w tygodniu dla mężczyzn i jeden drink dziennie, pięć razy w tygodniu dla kobiet.
   • Kofeina – niewystarczające dowody, by zarekomendować zalecenia.
   • Ostre jedzenie – jeżeli jest podejrzenie, że wywołuje objawy, tymczasowo ograniczyć spożycie, aby sprawdzić, czy nastąpi poprawa.
   • Tłuszcz – jeżeli jest podejrzenie, że wywołują objawy w trakcie spożywania lub po posiłku, ograniczyć spożycie i upewnić się, że odzwierciedla ono aktualne zalecenia dietetyczne.
   • Płyny – brak dowodów, by zarekomendować zalecenia.
   • Nawyki żywieniowe – niewystarczające dowody, by zarekomendować zalecenia.
2. Ograniczenia w spożyciu mleka i produktów mlecznych: jeżeli istnieją podejrzenia, że mleko wywołuje objawy IBS, a nie można wykonać testu oddechowego na nietolerancję laktozy, zaleca się tymczasowo ograniczyć spożycie, by sprawdzić, czy nastąpi poprawa. Jest to szczególnie użyteczne wśród grup etnicznych, gdzie nietolerancja laktozy jest powszechna. W przypadku pozytywnego testu oddechowego, ograniczenie spożycia laktozy jest zalecane.
3. Spożycie błonnika:
   • Należy unikać dodatkowego spożywania otrębów pszennych.
   • Jeżeli chory cierpi na postać zaparciową choroby (IBS-C), można spróbować spożywać dwie łyżki stołowe siemienia lnianego dziennie, przez okres trzech miesięcy, by sprawdzić, czy objawy nie zmniejszą się. Długotrwała próba jest zalecana, ponieważ istnieją przypuszczenia, że skuteczność stosowania siemienia narasta stopniowo.
4. Węglowodany ciężkostrawne (FODMAP):
   • Należy rozważyć przez okres 3-4 tygodni stosowanie diety ubogiej w fermentowalne węglowodany FODMAP. Jeżeli po upływie miesiąca dieta nie przyniesie poprawy objawów, należy powrócić do poprzedniego sposobu odżywiania i rozważyć inne opcje leczenia.
   • Ponieważ pacjenci mogą różnie reagować na różne węglowodany z grupy FODMAP, zaleca się przy stosowaniu diety stopniowo dodawać różne produkty, zawierające odmienne węglowodany, by sprawdzić indywidualną wrażliwość.

Najlepiej gdy osoba chora uda się do dietetyka ,który po wywiadzie rozpiszę dietę pod nasze upodobania.Polecam osobiście Michał Strużyk z www.fitklinika.pl 

6.Wsparcie ziołowe i suplementowe przy IBS

Jednak w sytuacjach, gdy niemożliwe jest dostarczenie z pokarmem odpowiedniej ilości substratów niezbędnych do wytworzenia endogennego kwasu masłowego rozwiązaniem jest  suplementacja preparatami zawierającymi maślan sodu.  

7.Maślan Sodu

Kwas masłowy oprócz silnego działania troficznego na nabłonek jelitowy, odgrywa również istotną rolę w utrzymaniu pH oraz w obronie błony śluzowej jelita przed patogenami poprzez normalizację flory bakteryjnej. Kwas masłowy ma działanie przeciwzapalne, hamuje aktywność mediatorów zapalnych w nabłonku jelit. Efekt ten jest największy w aktywnej fazie zapalenia. Dlatego preparaty z maślanem sodu mogą być również polecane pacjentom z przewlekłymi stanami zapalnymi przy wrzodziejącym zapaleniu jelit czy w chorobie Leśniewskiego-Crohna. Kwas masłowy również pozytywnie wpływa na regulację procesów wchłaniania zwrotnego sodu i wody, regulując motorykę jelit, dlatego może być polecany przy biegunkach niezależnie od ich patogenezy. Poprawia również kurczliwość mięśniówki okrężnej jelit oraz poprawia perystaltykę jelita grubego. Maślan sodu zmniejsza także nadwrażliwość receptorów jelitowych, co zmniejsza odczuwanie dolegliwości bólowych u pacjentów z IBS.

 8.ProbioBALANCE, Probiotyk IBS Balance- wsparcie w jelicie drażliwym

Probiotyk dedykowany osobom zmagającym się z IBS.

ProbioBalance by Aliness® IBS Balance zawiera opatentowana postać BIFIFOS W11™  Bifidobacterium longum W11. BIFIFOS W11™ jest odporny na antybiotyk Rifaksymina – najbardziej popularny antybiotyk na układ pokarmowy. Jest to jedyny produkt na rynku zawierający taki szczep bakterii.
Dodatkowo BIFIFOS W11™ w trakcie fermentacji wytwarza proteinową powłokę osłaniającą komórkę. Zapewnia to ochronę przed warunkami zewnętrznymi, czyli jest naturalnie otoczkowany.

Składniki: Prebiotyk – Polisacharyd Fibregum™ Bio LAW (aw<0,2%), Babka Lancetowata – ekstrakt (Plantago Lanceolata), BIFIFOS W11™ Bifidobacterium longum W11™, Lactobacillus plantarum LP01, Bifidobacterium breve BR03, Lactobacillus acidophilus LA02, otoczka bakterii: estry glicerynowe kwasów tłuszczowych, otoczka kapsułki (hydroksypropylometyloceluloza).

Badanie potwierdzające działanie szczepu Lactobacillus plantarum LP 01,Bifidobacterium breve BR 03 oraz Lactobacillus acidophilus LA 02

Pacjenci zostali losowo przydzieleni do otrzymywania przez 4 tygodnie  albo preparatu aktywnego zawierającego Lactobacillus plantarum LP 01  i Bifidobacterium breve BR 03  lub Lactobacillus plantarum LP 01 i Lactobacillus acidophilus LA 02, wszystkie szczepy w stężeniach 5 x 10(9) CFU/g)  lub proszek placebo zawierający skrobię identyczną jak badany produkt. 

W celu oceny skuteczności leczenia wzięto pod uwagę dwie różne oceny. Wynik bólu w różnych lokalizacjach brzucha po leczeniu zmniejszył się w grupach probiotyków A i B 42% i 49% w porównaniu z 25%  (P < 0,05) w grupie placebo po 14 dniach i 45% i 49% w porównaniu z 29,5% (P < 0,001) po 28 dniach. Wynik nasilenia charakterystycznych objawów IBD znacząco spadł w grupach probiotycznych A i B  w porównaniu z grupą placebo po 14 dniach, 49,3% i 55,6% w porównaniu do 8% (P < 0,001), a dane te zostały potwierdzone po 28 dniach (56% i 55,6% w porównaniu z 14,4%  P < 0,001). Podsumowując, krótkoterminową terapię Lactobacillus plantarum LP 01 i Bifidobacterium breve BR 03 lub Lactobacillus plantarum LP 01 i Lactobacillus acidophilus LA 02  można uznać za obiecujące podejście do terapii IBS.

9.Enzymy trawienne

Wiele osób z IBS nie toleruje laktozy. Oznacza to, że ich organizm nie wytwarza wystarczającej ilości laktazy do trawienia laktozy, cukru znajdującego się w mleku i produktach mlecznych. Przyjmowanie enzymu laktazy przed spożyciem mleka lub innych produktów mlecznych pomaga w trawieniu cukrów mlecznych co będzie skutkować mniejszymi dolegliwościami trawiennymi

Eenzym zwany alfa-galaktozydazą. Enzym ten pomaga zmniejszyć gazy i wzdęcia spowodowane spożywanie fasoli, ciecierzycy i warzyw krzyżowych (takich jak brokuły i kapusta).

Dlatego warto stosować enzymy trawienne przed lub w trakcie posiłku.

10. Iberogast ^®  — bezpieczny i skuteczny standard w leczeniu zaburzeń czynnościowych przewodu pokarmowego

Jednym z nielicznych leków ze wskazaniem do leczenia zespołu jelita drażliwego, dostępnych bez recepty, jest lek Iberogast. Dzięki unikalnemu połączeniu 9 sprawdzonych wyciągów roślin leczniczych, lek Iberogast działa tak, aby łagodzić różne objawy i mechanizmy zespołu jelita drażliwego i dyspepsji (niestrawności) czynnościowej.

Iberogast^® dzięki złożonemu składowi reguluje zaburzoną motorykę przewodu pokarmowego, działa rozkurczowo, zmniejsza również nadwrażliwość trzewną, działa przeciwzapalnie i wiatropędnie. Dzięki wielokierunkowemu działaniu, lek łagodzi różne objawy zespołu jelita nadwrażliwego jednocześnie, włączając: biegunki i zaparcia, bóle i skurcze brzucha oraz wzdęcia i gazy⁸.

Skuteczność i bezpieczeństwo leku Iberogast™ zostały przebadane w ponad 20 badaniach klinicznych z udziałem około 7000 pacjentów oraz w badaniach retrospektywnych z udziałem 43 000 pacjentów⁹. Lek Iberogast^® można stosować już od 6. r.ż. Czas stosowania leku nie jest ograniczony czasowo, co jest istotne, gdyż ZJD (IBS) ma charakter przewlekły i nawrotowy (przy braku poprawy po 7 dniach stosowania leku należy skonsultować się z lekarzem)”, Czas stosowania leku nie jest ograniczony czasowo, co jest istotne, gdyż ZJD (IBS) ma charakter przewlekły i nawrotowy (przy braku poprawy po 7 dniach stosowania leku należy skonsultować się z lekarzem).

11. Olejek miętowy w leczeniu zespołu jelita drażliwego

Mięta pieprzowa jest stosowana od tysięcy lat w tradycyjnej medycynie perskiej. Dowody na stosowanie mięty w chorobach przewodu pokarmowego są większe niż w przypadku innych leków ziołowych . Szereg kontrolowanych badań wykazało, że olejek miętowy z dojelitową otoczką jest skuteczny w leczeniu IBS.

W randomizowanym, podwójnie zaślepionym, kontrolowanym placebo badaniu klinicznym z udziałem 110 pacjentów z IBS oceniano olejek miętowy (trzy do czterech razy dziennie, 15–30 minut przed posiłkami, przez 1 miesiąc) w porównaniu z placebo. Poprawa objawów była znacząco wyższa niż w grupie placebo (p < 0,05).

Tak więc w tym badaniu olejek miętowy był skuteczny i dobrze tolerowany .

W innym badaniu klinicznym Cappello i in. in. (2007), 57 pacjentów z IBS leczono olejkiem miętowym (dwie kapsułki dojelitowe dwa razy dziennie lub placebo) przez 4 tygodnie w badaniu z podwójną ślepą próbą. Odkryli, że olejek z mięty pieprzowej znacznie zmniejszył całkowity wynik objawów IBS w porównaniu z grupą placebo (p<0,01). Zasugerowali, że gdy olejek miętowy podawany przez okres 4 tygodni jest bezpieczny i skuteczny dla pacjentów z IBS .

W randomizowanym, podwójnie zaślepionym, kontrolowanym placebo badaniu przeprowadzonym przez Merata i in. u 90 pacjentów z IBS Iran(2004), którzy przyjmowali jedną kapsułkę olejku miętowego o opóźnionym uwalnianiu w powłoce dojelitowej (Colpermin) lub placebo trzy razy dziennie przez 8 tygodni, stwierdzili, że nasilenie bólu brzucha znacznie się zmniejszyło w grupie Colpermin, ponieważ w porównaniu z grupą kontrolną, a Colpermin znacząco poprawił jakość życia (p< 0,001). Nie było znaczących działań niepożądanych .

Khanna i wsp. w przeglądzie dziewięciu badań oceniających skuteczność i bezpieczeństwo dojelitowych kapsułek z olejkiem miętowym u 726 pacjentów zgłosił IBS, że olejek miętowy był skuteczny w kontrolowaniu objawów IBS (5 badań, 392 pacjentów) Ból brzucha (5 badań) , 357 pacjentów) był szczególnie istotny. Działania niepożądane olejku miętowego były łagodne i przemijające, główne powikłania dotyczyły zgagi .

W innym badaniu przeglądowym Grigoleita HG, et. i wsp., zaobserwowano podobne wyniki w 16 badaniach klinicznych oceniających powlekany dojelitowo olejek miętowy (PO) u dzieci z IBS, ale średnie wskaźniki odpowiedzi pod względem „całkowitego sukcesu” wynoszą 58% (zakres 39–79%) dla olejku miętowego i 29% (zakres 10-52%) dla placebo. Zgłaszane zdarzenia niepożądane były na ogół łagodne i przemijające, ale bardzo specyficzne .

Działanie farmakodynamiczne olejku miętowego w IBS może być spowodowane:

1. zmniejszeniem motoryki żołądka,
2. działaniem przeciwskurczowym na mięśnie gładkie w wyniku interferencji mentolu z ruchem wapnia przez błonę komórkową,
3. działaniem przeciwzapalnym i przeciwdrobnoustrojowym w jelicie cienkim .

Na podstawie przeprowadzonych badań colpermin(olejek z mięty) jest bezpieczną i skuteczną metodą terapeutyczną w leczeniu bólu brzucha lub dyskomfortu w IBS.

12.Aloes na jelito drażliwe

Liście aloesu zawierają przezroczysty żel, który jest najczęściej używany jako efekt leczniczy. Aloes jest powszechnie stosowany w IBS, zwłaszcza w podtypie z zaparciem .

Randomizowane, podwójnie zaślepione, naprzemienne, kontrolowane placebo badanie oceniało aloes w IBS. Analiza statystyczna 47 pacjentów wykazała brak różnicy pomiędzy leczeniem placebo i aloesem w jakości życia w IBS .

W poprzednim badaniu przeprowadzonym przez Odes i wsp. 35 mężczyzn i kobiet zostało losowo przydzielonych do otrzymywania przez 28 dni kapsułek zawierających glistnik-aloes-psyllium lub placebo. Poinformowali, że ból brzucha nie zmniejszył się w żadnej z grup, ale preparaty ziołowe były skuteczne jako środek przeczyszczający w leczeniu zaparć . W innym badaniu przeprowadzonym przez Davis i wsp. aloes nie miał korzystnego wpływu na objawy IBS .

W irańskim badaniu klinicznym przeprowadzonym przez Khedmat i wsp. 33 pacjentów z IBS opornym na zaparcia przez 8 tygodni otrzymywało aloes (30 ml dwa razy dziennie). Zmniejszyły się bóle/dyskomfort (p < 0,001) i wzdęcia (p < 0,001), konsystencja stolca, parcie i częstość wypróżnień nie zmieniły się istotnie (w sumie p > 0,5) .

Podsumowując, aloes może być korzystny w kontrolowaniu objawów IBS. Potrzebne są dalsze badania kontrolowane placebo z większą populacją pacjentów.

13.Karczoch pomocny przy IBS

Niektóre dokumenty sugerują, że ekstrakt z liści karczocha  jest przydatny w leczeniu IBS. Przeprowadzono badanie kontrolne po wprowadzeniu karczocha do jadłospisu przez 6 tygodni z udziałem 279 pacjentów z IBS. Na znaczne zmniejszenie nasilenia objawów IBS wskazała analiza danych. Raport dotyczący 96% pacjentów przyjmujących karczoch pokazuje, że karczoch nie tylko działa tak samo lub lepiej niż niektóre terapie stosowane w leczeniu ich objawów, ale także pacjenci dobrze tolerowali karczoch. W innym badaniu oceniano wpływ karczochu u 208 pacjentów z IBS z dyspepsją. Po okresie interwencji analiza danych wykazała istotną poprawę w występowaniu IBS o 26,4% (p < 0,001). Rozważono istotną zmianę zgłaszanych przez samych pacjentów zwykłych wypróżnień z „okresowych zaparć/biegunek” na „normalne” (p < 0,001). Spowodował znaczną poprawę całkowitego wyniku jakości życia (QOL) (20%) w podgrupie po leczeniu . Badanie Emendörfera F i wsp., oparte na aktywnych metabolitach, opisało przeciwskurczowe działanie cynaropicyny, jako laktonu seskwiterpenowego z Cynara scolymus, w leczeniu IBS . Badania te wykazały, że karczoch ma dobry potencjał w łagodzeniu objawów IBS.

14.Kurkuma i wpływ na jelito drażliwe

Kurkuma (Curcuma longa) jest tradycyjnie stosowana w tradycyjnej medycynie irańskiej i chińskiej na trawienie, bóle brzucha, wzdęcia i wzdęcia. Przeprowadzono pilotażowe badanie, częściowo zaślepione, randomizowane, z dwiema dawkami ekstraktu z kurkumy u pacjentów z IBS przez 8 tygodni, objawy u zdrowych osób dorosłych. Około dwie trzecie wszystkich badanych zgłosiło poprawę objawów po leczeniu; nie było znaczących różnic między grupami .

Miąuel J i in. poinformował, że kurkumina ma środki przeciwzapalne i przeciwutleniające . W artykule przeglądowym autorstwa Gilani AH i wsp. donosili o naukowych podstawach medycznego stosowania kurkumy w zaburzeniach żołądkowo-jelitowych, takich jak IBS, dane sugerują, że hamujące działanie ekstraktu z kurkumy (kurkuminy) odbywa się głównie poprzez blokadę kanału wapniowego w nadpobudliwych stanach jelit i dróg oddechowych. Skuteczność kurkumy w IBS może wynikać z działania przeciwbakteryjnego, przeciwzapalnego i spazmolitycznego

15.Dziurawiec poprawia komfort psychiczny osób z IBS

Hypericum perforatum (ziele dziurawca) jest skuteczny w leczeniu pacjentów z łagodną lub umiarkowaną depresją . Przeprowadzono kilka badań klinicznych oceniających korzystne działanie ekstraktu z dziurawca w IBS. Randomizowane, podwójnie zaślepione, kontrolowane placebo. Badanie na 70 kobietach z IBS (które spożywały ekstrakt z diurawca) nie wykazało istotnych różnic między grupą interwencyjną a grupą placebo . Badanie wykazało, że ekstrakt z dziurawca może poprawić warunki psychologii i reaktywność funkcji autonomicznego układu nerwowego, zmniejszając stres u pacjentów z IBS . Działanie przeciwdepresyjne i modulowanie stresu psychologicznego to mechanizmy Hypericum perforatum w łagodzeniu IBS.

16.Babka płesznik poprawia komfort w postaci zaparciowej jelita drażliwego 

Badania holenderskiego miały na celu porównanie działania błonnika rozpuszczalnego i nierozpuszczalnego na objawy IBS, w porównaniu z placebo.

W tym celu przez 3 miesiące chorym podawano podzielone dawki odpowiednio: babki płesznik (błonnik rozpuszczalny), otrębów (błonnik nierozpuszczalny) lub placebo. W badaniu brało udział 275 chorych w wieku 18 – 65 lat.

Po zakończeniu badania okazało się, że osoby przyjmujące babkę płesznik (błonnik rozpuszczalny) w porównaniu do placebo miało częstsze ustąpienie dolegliwości (na dłużej niż 2 tygodnie w miesiącu). Nie zaobserwowano, by przyjmowanie otrąb przynosiło korzyści w terapii zespołu jelita drażliwego.

Babka płesznik była przyjmowana w dawce 10 g/dzień w dwóch podzielonych dawkach.

Bijkerk (2004) i in. in., w przeglądzie 17 artykułów, stwierdzili, że błonnik zmniejsza objawy IBS, szczególnie u pacjentów z zaparciami, ale nie był skuteczny w bólu brzucha .

17.IBS na tle nerwowym ,jak sobie radzić?

Wiadomo, że stany emocjonalne, takie jak stres (tempo życia, warunki pracy),
lęk, depresja, nasilają objawy choroby, dlatego wskazane jest stosowanie ziół
uspokajających, przeciwlękowych czy poprawiających samopoczucie.

• Liść melisy dostępny jest zarówno w postaci suszu ziołowego, jak i ziół
  w saszetkach. Surowiec znany jest szerzej jako środek uspokajający,
  przeciwstresowy oraz ułatwiający zasypianie. Dodatkowo w zespole jelita
  drażliwego ważne jest zarówno jego działanie przeciwzapalne, jak
  i rozkurczające żołądek oraz jelita. Herbatę z liścia melisy przygotowuje się,
  zalewając czubatą łyżeczkę (lub 1–2 saszetki) ziół szklanką wrzącej wody
  i pozostawiając pod przykryciem na 20 minut. Pić 2–4 razy dziennie między
  posiłkami, a ostatnią porcję – wieczorem przed snem.
• Szyszki chmielu wykazują działanie uspokajające, ułatwiające zasypianie,
  antystresowe. Jest to surowiec silny i pewny w działaniu. Ponadto napar
  z szyszek chmielu poprawia apetyt i zapobiega wzdęciom. Uzyskuje się go,
  zalewając (najlepiej w termosie) czubatą łyżeczkę szyszek szklanką wrzącej
  wody i odstawiając pod przykryciem na pół godziny. Po przecedzeniu pić
  ciepły napar 2 razy dziennie. Jest on dosyć gorzki, dlatego warto go dosładzać
  łyżeczką lub łyżką (w zależności od preferencji) miodu akacjowego –
  słodkiego i delikatnego w smaku – zalecanego przy schorzeniach żołądka
  i jelit.

Ojcowie bonifratrzy polecają zioła o działaniu uspokajającym, rozkurczającym
i poprawiającym trawienie:
Składniki:
• kłącze tataraku 10 g
• kłącze perzu 10 g
• liść bobrka trójlistkowego 10 g
• korzeń kozłka lekarskiego10 g

Sposób przygotowania:

Łyżkę wymieszanych starannie ziół zalać szklanką wrzącej wody i gotować na małym ogniu 5 minut. Utrzymywać pod przykryciem kolejne 5 minut, przecedzić i pić ciepły odwar 2 razy dziennie po pół szklanki.

U chorych na zespół jelita drażliwego skarżących się jednocześnie na zaburzenia
depresyjne dobre efekty może przynieść stosowanie preparatów z ziela
dziurawca, zwłaszcza u osób, u których objawy nasilają się w okresie jesienno-
zimowym. Można tu wymienić preparat Depribon (Bonimed) zawierający obok
wyciągu z dziurawca również wyciąg z żeń-szenia. Stosuje się jedną kapsułkę
dziennie rano.

Ashwaghanda standaryzowana na witanolidy , również może być bardzo pomocna przy IBS na tle emocjonalnym.

Wpływ Ashwaghandy na psychikę i stres:

-optymalizuje fizyczne i umysłowe możliwości w przypadku osłabienia, wyczerpania, zmęczenia i utraty koncentracji  

-wspiera utrzymanie równowagi psychicznej i utrzymanie emocjonalnej stabilności

-utrzymuje optymalne samopoczucie zarówno psychiczne, jak i fizyczne  

-wspiera odporność organizmu na stres

-wspiera w okresach napięcia psychicznego i nerwowego oraz niepokoju

-przyczynia się do zachowania równowagi emocjonalnej

Polecam Organic Ashwagandha 5% KSM-66 500mg firmy Aliness